Family structures on Polish soil at the end of the partitions period and in the interwar Poland. The outline of issues

Cezary Kuklo

Published: 2022-12-301

Vol. 21 (2022)

Family structures on Polish soil at the end of the partitions period and in the interwar Poland. The outline of issues

Cezary Kuklo

Abstract

The article focuses on the history of the Christian family (and of the Jewish family to a lesser extent) and of the household on Polish soil since 1880s till 1939. It aims at presenting the demographic characteristics of rural families (of peasants, of petty nobility and of landowners) and urban families (of craftsmen, bourgeoisie and intelligentsia) as well as the circumstances of rising and lasting of these families. The Author of the article presents in detail such important features as: the age of the newlyweds, the length of the marriage, fertility rate and the death rate in the families. Furthermore, the Author indicates the influ- ence of the intense economic and social transformations on Polish soil from the second half of XIX century on the role and position of each individual member of the family: the spouses, the children and the grandparents.

Keywords:

family, marriage, children, household, Polish soil, XIX-XX centuries

Similar Articles

1 2 3 4 5 6 > >>

You may also start an advanced similarity search for this article.

Download files

PDF

Citation rules

Kuklo, C. (2022). Family structures on Polish soil at the end of the partitions period and in the interwar Poland. The outline of issues. Rocznik Teologii Katolickiej, 21, 165–197. Retrieved from https://rtk.uwb.edu.pl/index.php/rtk/article/view/50

Cited by / Share

References

Bibliography
Google Scholar

Abt S. Ludność. Struktura demograficzna miasta. in: Dzieje Poznania, vol. 2, 1793-1945, ed. J. Topolski, L. Trzeciakowski. Warszawa – Poznań: 1998, 943-978.
Google Scholar

Adamczyk E. Społeczność Krakowa i jej życie. in: Dzieje Krakowa, vol. 4, Kraków w latach 1918-1939, ed. J. Bieniarzówna, J. M. Małecki. Kraków: 1997, 27-36.
Google Scholar

Adamski F. Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy. Kraków: 2002.
Google Scholar

Bołdyrew A. Matka i dziecko w rodzinie polskiej. Ewolucja modelu życia rodzinnego w latach 1795-1918. Warszawa: 2008.
Google Scholar

Chwalba A. Historia Polski 1795-1918. Kraków: 2000.
Google Scholar

Ciereszko H. Życie i działalność księdza Michała Sopoćki (1888-1976): pełna biografia Apostoła Miłosierdzia Bożego. Kraków: 2006.
Google Scholar

Dajnowicz M. Drobna szlachta ziemi łomżyńskiej na przełomie XIX i XX wieku. Łomża: 2002.
Google Scholar

Daszkiewicz D. Rodzina w parafii toszeckiej w latach 1789-1877. in: Śląskie studia demograficzne, vol. 5, Rodzina, ed. Z. Kwaśny. Wrocław: 2001, 75-109.
Google Scholar

Dobroński A. Infrastruktura społeczna i ekonomiczna guberni łomżyńskiej i obwodu białostockiego (1866-1914). Białystok: 1979.
Google Scholar

Fiedorczyk P. Rozwój prawa rodzinnego. in: Rodzina i jej gospodarstwo na ziemiach polskich w geografii europejskich struktur rodzinnych do połowy XX wieku, ed. P. Guzowski, C. Kuklo. Białystok: 2019, 221-240.
Google Scholar

Framing the Polish Family in the Past, ed. by P. Guzowski, C. Kuklo, trans- lated by T. Czogała-Koczy, J. Czogała-Kiełboń. London – New York: 2022.
Google Scholar

Gapiński B. Ludzie starzy na wsi polskiej od schyłku XIX po rok 1939. Poznań: 2014.
Google Scholar

Guzowski P., Poniat R., Kuklo C. “The influence of emancipation reforms on the Polish rural family in western provinces of the Russian Empire in the second half of the 19th century”. The History of the Family vol. 27, 2022, nr 1: 181-199.
Google Scholar

Historia Polski w liczbach, vol. 1, Państwo. Społeczeństwo. ed. A. Jezierski, A. Wyczański. Warszawa: 2003.
Google Scholar

Jankowski T.M. “Małżeństwa Żydów w Piotrkowie Trybunalskim w latach 1808-1870”. Przeszłość Demograficzna Polski vol. 37, 2015, nr 3: 39-91.
Google Scholar

Jankowski T.M. “Ruchliwość społeczno-zawodowa Żydów i formowanie się gospodarstw żydowskich w Piotrkowie Trybunalskim w latach 1807-1880”. Przeszłość Demograficzna Polski vol. 37, 2015, nr 4: 61-82.
Google Scholar

Jezierski A., Leszczyńska C. Historia gospodarcza Polski. Warszawa: 1997.
Google Scholar

Kostrzewska E.M. Rodzina ziemiańska, in: Rodzina i jej gospodarstwo na ziemiach polskich w geografii europejskich struktur rodzinnych do połowy XX wieku, ed. P. Guzowski, C. Kuklo. Białystok: 2019, 165-314.
Google Scholar

Kowalska-Glikman S. Ruchliwość społeczna i zawodowa mieszkańców Warszawy w latach 1845-1861. Wrocław: 1971.
Google Scholar

Kuklo C. Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. Warszawa: 2009.
Google Scholar

Kuklo C., Łukasiewicz J., Leszczyńska C. Historia Polski w liczbach. Polska w Europie/History of Poland in Numbers. Poland in Europe. Warszawa: 2014.
Google Scholar

Liczbińska G. Lutherans in the Poznań province. Biological dynamics of the Luteran population in the 19th and early 20th centuries. Hamburg: 2015.
Google Scholar

Makowski K. Rodzina poznańska w I połowie XIX wieku. Poznań: 1992
Google Scholar

Mały Rocznik Statystyczny Polski wrzesień 1939 – czerwiec 1941. London: 1941 [reprint Warszawa: 1990].
Google Scholar

Małżeństwo w świetle nauki katolickiej. Lublin: 1928.
Google Scholar

Markowska D. Rodzina wiejska na Podlasiu 1864-1964. Wrocław: 1970.
Google Scholar

Mędrzecki W. Intymność i sfera prywatna w życiu codziennym i obyczajach rodziny wiejskiej w XIX i w pierwszej połowie XX wieku. in: Rodzina – prywatność – intymność. Dzieje rodziny polskiej w kontekście europejskim, ed. D. Kałwa, A. Walaszek, A. Żarnowska, Warszawa: 2005: 105-121.
Google Scholar

Mędrzecki W. Kobieta wiejska w Królestwie Polskim. Przełom XIX i XX wieku. in: Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich w XIX w. ed. A. Żarnowska, A. Szwarc. Warszawa: 1990, 130-138.
Google Scholar

Mędrzecki, W. Model postradycyjny, jako forma odpowiedzi wsi polskiej na wyzwania XIX i XX wieku, Rocznik Łódzki’’, vol. 66, 2017, p. 181-188.
Google Scholar

Mędrzecki W. Uwagi o starości na wsi polskiej w XIX wieku. in: Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XX wieku (na tle porówn- awczym), vol. 1, Metodologia, demografia, instytucje opieki. ed. A. Janiak- Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc. Warszawa: 2016, 75-81.
Google Scholar

Mędrzecki W., Rudnicki Sz., Żarnowski J. Społeczeństwo polskie w XX wieku. ed. J. Żarnowski. Warszawa: 2003.
Google Scholar

Molik W. Rezydenci w rodzinach ziemiańskich na ziemiach polskich w XIX wieku. in: Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XX wieku (na tle porównawczym), t. 1, Metodologia, demografia, instytucje opieki, ed. A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc. Warszawa: 2016, 223-241
Google Scholar

Perkowska U. Studentki Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1894-1939. W stulecie immatrykulacji pierwszych studentek. Kraków: 1994.
Google Scholar

Piasecki E. Ludność parafii bejskiej (woj. kieleckie) w świetle ksiąg me- trykalnych z XVIII-XX w. Studium demograficzne. Warszawa – Wrocław: 1990.
Google Scholar

Prus W. Ludność Królestwa Polskiego 1864-1914. Warszawa: 2019.
Google Scholar

Rachwał P. Ruch naturalny ludności rzymskokatolickiej w Lubelskiem w świetle rejestracji metrykalnej z lat 1582-1900. Lublin: 2019.
Google Scholar

Renz R. Gospodarstwo domowe i życie rodzinne w środowisku małomiasteczkowym międzywojennej Kielecczyzny, in: Rodzina, gospo- darstwo domowe i pokrewieństwo na ziemiach polskich w perspektywie historycznej – ciągłość czy zmiana? ed. C. Kuklo. Warszawa: 2012, 343-359.
Google Scholar

Renz R., Wzorce społeczno-obyczajowe a realia współżycia kobiet i mężczyzn w międzywojennym środowisku prowincjonalnym (w świetle dokumentów kościelnych). in: Kobieta i małżeństwo: społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, ed. A. Żarnowska, A. Szwarc. Warszawa: 2004, 329-340.
Google Scholar

Rocznik Statystyczny Warszawy 1936-1937. Warszawa: 1938.
Google Scholar

Rodzina i jej gospodarstwo na ziemiach polskich w geografii europejskich struktur rodzinnych do połowy XX wieku, ed. P. Guzowski, C. Kuklo, Białystok: 2019.
Google Scholar

Rzemieniecki K., Miesiąc-Stępińska A. “Śluby w parafii greckokatolickiej Kałusz w latach 1785-1897”, Przeszłość Demograficzna Polski vol. 33, 2014: 39-63.
Google Scholar

Siennicka M. Rodzina burżuazji warszawskiej i jej obyczaj. Druga połowa XIX i początek XX wieku. Warszawa: 1998.
Google Scholar

Sierakowska K. Rodzice, dzieci, dziadkowie... Wielkomiejska rodzina inteligencka w Polsce 1918-1939. Warszawa: 2003.
Google Scholar

Sierakowska K. Rodzina robotnicza w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX i pierwszej XX wieku. Ujęcie kulturowe. in: Rodzina, gospodarstwo domowe i pokrewieństwo na ziemiach polskich w perspektywie historycznej – ciągłość czy zmiana? ed. C. Kuklo. Warszawa: 2012, 323-341.
Google Scholar

Sikorska-Kulesza J. Deklasacja drobnej szlachty na Litwie i Białorusi. Pruszków: 1995.
Google Scholar

Słownik małżeństwa i rodziny. ed. E. Ozorowski. Warszawa – Łomianki: 1999.
Google Scholar

Spychała J. Rodzina w parafii Strzelce Opolskie w latach 1766-1870. in: Śląskie studia demograficzne, vol. 5, Rodzina, ed. Z. Kwaśny. Wrocław: 2001, 7-74.
Google Scholar

Stępniewska-Holzer B. “Badania nad rodzinami żydowskimi w białoruskich guberniach strefy osiedlenia w XIX wieku”, ,Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych vol. 60, 2000: 165-182.
Google Scholar

Strzelecki M. Wizerunek i rola kobiety w katolickiej koncepcji wychowania społecznego w Drugiej Rzeczypospolitej. in: Partnerka, matka, opiekunka. Status kobiety w dziejach nowożytnych od XVI do XX wieku. ed. K. Jaku- biak. Bydgoszcz: 2000, 269-287.
Google Scholar

Szukalski P. Płodność i urodzenia pozamałżeńskie w Polsce. Łódź 2001.
Google Scholar

Szwarc A. Rygorystyczne normy i swobodne obyczaje. Małżeństwo i związki pozamałżeńskie w opiniach ziemiańsko arystokratycznej elity w połowie XIX wieku. in: Kobieta i małżeństwo: społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX. ed. A. Żarnowska, A. Szwarc. Warszawa: 2004, 89-101.
Google Scholar

Tokts’ S. Byalaruskaya vyoska w epokhu z’myenaw. Druhaya palova XIX – Pyearshaya tratsina XX st. Minsk: 2007.
Google Scholar

Wnęk K., Zyblikiewicz L.A., Callahan E. Ludność nowoczesnego Lwowa w latach 1857-1938. Kraków: 2006.
Google Scholar

Wrzesiński W. Polskie migracje. in: Migracje: dzieje, typologia, definicje. ed. A. Furdal, W. Wysoczański. Wrocław: 2006, 159 171.
Google Scholar

Wyżga M. Homo movens. Mobilność chłopów w mikroregionie krakowskim w XVI-XVIII wieku. Kraków: 2019.
Google Scholar

Zarys historii Polski w liczbach. Społeczeństwo. Gospodarka. ed. J. Łukasiewicz. Warszawa: 2012.
Google Scholar

Zielińska A. Przemiany struktur demograficznych w Toruniu w XIX i na początku XX wieku, Toruń: 2012.
Google Scholar

Zielińska A. The jewish family in the 19th and early 20th centuries. in: Fram- ingthePolishFamilyinthePast,ed.byP.Guzowski,C.Kuklo,translatedby T. Czogała-Koczy, J. Czogała-Kiełboń. London – New York: 2022, 273-287.
Google Scholar

Zyblikiewicz L.A. Ludność Krakowa w drugiej połowie XIX wieku. Struk- tura demograficzna, zawodowa i społeczna. Kraków: 2014.
Google Scholar

Żarnowska A. Modele rodziny i pozycja w niej kobiety w uprzemysławiającym się mieście na przełomie XIX i XX wieku. Tradycja i modernizacja. in: Pamiętnik XV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich, vol. 2, Przemi- any społeczne a model rodziny. ed. A. Żarnowska. Gdańsk – Warszawa: 1995, 47-55.
Google Scholar

Żarnowska A. Robotnicy Warszawy na przełomie XIX i XX wieku. Warsza- wa: 1985.
Google Scholar

Żarnowska A. “Rodzina robotzącymnicza w Warszawie na przełomie XIX i XX wieku”. Kronika Warszawy vol. 15, 1984, nr 2: 83-90.
Google Scholar

Żarnowski J. Społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939. Warszawa: 1973.
Google Scholar

Cezary Kuklo

c.kuklo@uwb.edu.pl

Affiliation:

University of Bialystok Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

CEZARY KUKLO, Prof. Hab. PhD is the Head of the Chair of History of Demographic, Social and Economic Structures at the Faculty of His- tory and International Relations and the Director of the Centre for the Demography Economics of Central and Eastern Pre-modern Europe at the University of Białystok. He is a specialist in the social history and his- torical demography of the modern period, especially in the history of the family and the household, also in the history of women, of life cycle and of the situation of seniors in in the past centuries. He published around 450 of dissertations in Poland and abroad. He is the vice-chairman of the of Historical Sciences of the Polish Academy of Science and the vice- president of the Polish Historical Society.

ORCID 0000-0002-6068-4278